Omgekeerd scheiden: bewust financiële afspraken maken
Wettelijke verschillen tussen huwelijk, partnerschap en samenwonen
Voor gehuwden en geregistreerde partners zijn de rechten en plichten uitgebreid vastgelegd in Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek. Voor samenwoners is echter weinig wettelijk geregeld. Dit betekent dat je bij samenwonen zélf afspraken moet vastleggen over bijvoorbeeld de verdeling van vermogen en schulden bij een eventuele relatiebreuk.
Ook bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap is het verstandig om duidelijke en solide afspraken te maken. Denk aan het opstellen van huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden, zodat jullie weten waar je aan toe bent.
Gezamenlijke financiën: verwarring en valkuilen
Tijdens een relatie worden vaak gezamenlijke schulden aangegaan en geldstromen vermengd. Dit kan leiden tot civiele én fiscale knelpunten. In de beperkte gemeenschap van goederen (sinds 2018 de wettelijke standaard) blijft ieders privévermogen gescheiden, tenzij anders afgesproken. Om discussies bij scheiding of overlijden te voorkomen, is het belangrijk een duidelijke administratie bij te houden en bij aanvang van het huwelijk een staat van aanbrengsten op te stellen: een overzicht van het vermogen van beide partners op dat moment.
Partneralimentatie en pensioen
Bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap is wettelijk geregeld dat er recht op partneralimentatie kan bestaan. De duur hiervan is meestal de helft van de huwelijksduur, met een maximum van vijf jaar. In specifieke situaties kan dit oplopen tot 10 of zelfs 12 jaar (zoals bij langdurige huwelijken of jonge kinderen). Ook worden pensioenrechten bij scheiding automatisch verdeeld, tenzij hierover andere afspraken zijn gemaakt.
Financiële onafhankelijkheid en samenwonen
Wanneer je gaat samenwonen en één van beiden offert een carrière of financiële onafhankelijkheid op ten gunste van de ander, is het cruciaal om daar samen afspraken over te maken. Veel stellen denken in het begin dat ‘het hen niet zal overkomen’, maar statistieken tonen aan dat 1 op de 3 relaties eindigt vóór de oude dag.
Leg vast:
-
Hoe jullie omgaan met gezamenlijke overschotten of investeringen;
-
Wat er gebeurt bij een eventuele scheiding;
-
Of en hoe partneralimentatie en pensioenrechten geregeld worden.
Vergoedingsrechten en investeringen
Tijdens een huwelijk of partnerschap zijn bezittingen en schulden die samen worden opgebouwd in principe gemeenschappelijk – tenzij er andere afspraken zijn. Wanneer één van beiden meer inlegt, bijvoorbeeld bij de aankoop van een woning, ontstaat er een vergoedingsrecht op de ander.
Let op: dit recht is direct opeisbaar bij scheiding en kan vervallen als het niet goed wordt vastgelegd.
Bij samenwoners blijven vermogens officieel gescheiden, tenzij anders is overeengekomen.
Geld en communicatie: bron van conflict
Geld zorgt vaak voor spanningen in relaties. Veel stellen vinden het ongemakkelijk of ‘niet romantisch’ om over geld te praten. Daardoor worden belangrijke gesprekken uitgesteld en blijven verwachtingen en overtuigingen onuitgesproken. Dit kan op termijn leiden tot wrijving en zelfs ruzie.
Open communicatie en heldere afspraken vormen de basis voor een gezonde financiële én emotionele relatie.
Samengestelde gezinnen: liefde én complexiteit
Een samengesteld gezin kan veel positieve energie geven, maar vraagt ook om extra aandacht op financieel en juridisch vlak. Denk aan:
-
Vermogensplanning;
-
Kinderen uit eerdere relaties;
-
Testamenten en erfrecht.
Ik weet uit ervaring hoe uitdagend het kan zijn om hierin balans te vinden en jezelf te blijven. Ik begeleid jullie graag in het maken van passende afspraken.
Relatieproblemen en destructieve dynamiek
Soms ontstaat er ongemerkt afstand in een relatie. Eén van beiden loopt op eieren om conflicten te vermijden, of jullie leven vooral op de automatische piloot. Stress, ziekte of tegenslagen kunnen spanningen versterken. Net als een auto heeft een relatie regelmatig onderhoud nodig.
In destructieve relaties komt het vaak pas tot inzicht wanneer de situatie onhoudbaar wordt. De partner die niet-destructief is, herkent patronen en kiest er uiteindelijk voor de relatie te beëindigen. Vaak realiseren zij zich dan pas waarom ze zich al die tijd niet zichzelf hebben gevoeld.
Ik bied begeleiding aan de zijlijn — discreet, strategisch en afgestemd op jouw situatie. Zodat je weer regie krijgt over je eigen leven en toekomst.


Huisje, boompje, beestje ……………..
Laten we eerlijk zijn: praten over financiën met je partner is ongeveer net zo gezellig als het schoonmaken van de gootsteen op een zaterdagavond. Maar dit gesprek is een essentiële stap voor een gezonde relatie. Want zelfs als jullie samen dromen van een rooskleurige toekomst, zonder een goed gesprek over financiën is het alsof je een roadtrip begint zonder te weten waar de auto geparkeerd staat. Je komt gewoon nergens.
Na een paar jaar samen hebben jullie misschien een ongeschreven regelboekje ontwikkeld: wie zorgt voor het inkomen, wie draait de was, en wie geeft de kat eten? Het werkt prima… tot iemand zich realiseert dat hij het verkeerde handboek heeft gekregen. En dan komt de knal: bij een scheiding blijkt vaak dat jullie afspraken net zo stevig zijn als een kaartenhuis in een orkaan. Opeens hoor je: “Had ik dit maar eerder geweten, dan had ik niet die belachelijk dure camper gekocht of was ik minder gaan werken zodat jij jouw bedrijf kon opbouwen.”
Langzaam groeit er een afstand tussen jullie, terwijl de relatie zich zonder stuur of remmen voortbeweegt. En nu is de vraag: hoe lang kun je nog doorgaan zonder onderhoud? Net zoals een auto regelmatig een beurt nodig heeft, heeft ook je relatie periodiek onderhoud nodig. En daar komt “omgekeerd scheiden” in beeld: een soort relatietherapie, maar dan voor je financiën en takenverdeling. Hoe gaan jullie die centen eerlijk verdelen? Wat als de ander ineens besluit dat hij boer wil worden en zijn leven een compleet andere richting op wil sturen? En wat gebeurt er met dat zorgvuldig opgebouwde pensioenpotje, of dat eigen geld in de gezamenlijke spaarpot?
In circa twee gesprekken kun je met behulp van More Advice alles vast leggen in een “considerans”. Een chic woord voor ‘we hebben hier goed over nagedacht’—dat de basis vormt voor jullie huwelijkse voorwaarden of samenlevingscontract. Zo bouwen we samen een stevig fundament voor een relatie die niet alleen in de goede tijden, maar ook in de moeilijke momenten standhoudt. Met deze aanpak zijn jullie klaar voor wat het leven ook op jullie pad brengt Maar ook daarna is net als met een auto nog steeds periodiek onderhoud nodig.
Zes vragen om alvast samen te bespreken of over na te denken:
1. Hoeveel van jullie eigen inkomen of erfenis is voor jullie zelf en hoeveel voor de gezamenlijke pot?
Wat is belangrijk als jullie gaan trouwen of samenwonen? Dat er goede administratie gevoerd wordt waar in duidelijk is wie wat betaalt. In principe houden jullie je eigen vermogen en vindt er geen vermenging van vermogens plaats. Erfenissen en schenkingen vallen buiten de gemeenschap.
2. Wie verdient het (meeste) geld?
Hoe gaan jullie om met de kosten van de huishouding? Onderling moeten er afspraken gemaakt worden over het betalen van de huishoudelijke lasten. Wie betaalt welke lasten? Open bij voorkeur een gezamenlijke rekening om het eenvoudig te houden en betaal de vaste lasten van deze betaalrekening. Maandelijks wordt er een vast bedrag overgemaakt en discussies hoeven er niet gevoerd worden. Over de incidentele uitgaven kunnen jullie afzonderlijke afspraken maken. Verdient een van beiden meer? Verdeel de kosten eventueel volgens een bepaalde verdeelsleutel. De meest verdienende draagt bijvoorbeeld zeventig procent van de lasten en de minst verdienende dertig procent
3. Hoe gaan jullie om met gezamenlijke schulden?
In welke onderlinge verhouding gaat deze schuld ieder aan? Wat is de aansprakelijkheid en draagplicht? Hoe zit het met de inbreng van eigen geld dat gebruikt wordt als aflossing van een gezamenlijke schuld? Hoe gaan jullie om met deze periodieke aflossingen op bijvoorbeeld de spaarpolis of hypotheek? Belangrijk daarbij is dat jullie weten dat rentetermijnen worden gezien als kosten van de huishouding terwijl aflossingen gezien worden als investeringen.
4. Hoe gaan jullie om met het vermengen van geld?
Wat spreken jullie af over deze investeringen? Is beleggingsleer van toepassing of nomaliteitsleer? Belangrijk om dit vast te leggen in een overeenkomst.
Let op bij een eigen woning
Indien één van de partners een huis bezit moeten er ook afspraken gemaakt worden over de kosten, het aflossen en het onderhoud. Bij het verbreken van de relatie heeft de partner die het huis niet bezit geen rechten. Dat is nogal zuur als beide partners in het huis geïnvesteerd hebben. Ga hierover in gesprek met de en maak er duidelijke schriftelijke afspraken over. Ook hierbij moet er weer goed gelet worden op hoe het geregeld is bij overlijden van een van beiden.
5. Wie regelt de grote geldzaken?
Over welke uitgaven overleggen jullie samen en over welke uitgaven beslissen jullie zelf? Bekijk wat er gebeurt bij een eventueel overlijden van één van beide. Samenwonende partners zijn geen wettelijke erfgenamen van elkaar. Bij het overlijden van een van beiden gaat de gezamenlijke eigen woning voor de helft naar de nabestaanden van de overledene. Wettelijk zijn dat bijvoorbeeld de kinderen, de ouders, of de broers en zussen.Wellicht kan de inrichting anders waardoor er meer geld overblijft. Een andere vraag is: Wat spreken jullie af over investeringen vanuit privé vermogen in bijvoorbeeld jullie gezamenlijke woning of woning die van één van beide is? Een samenlevingscontract kan een voorwaarde zijn voor het krijgen van een partnerpensioen na het overlijden van de partner.
Extra belangrijke tip:
6. Praat goed over de werk/zorg verdeling en maak bewuste keuzes ten aanzien van werk en zorg
Mocht het later niet zo romantisch uitvallen dan is het belangrijk dat je beiden zelf een goed inkomen kunt blijven verdienen.
Suzanne de Moor is aangesloten bij:
CFP® en RES ® Keurmerk = Strenge opleidings- en (bij)scholingseisen, een heldere gedragscode en zorgvuldig toezicht.